Επεξήγηση ασφάλισης φορτίου

Η πυρκαγιά σε χημικές ουσίες στο πλοίο φορτηγό MV Express Pearl έξω από το Κολόμπο της Σρι Λάνκα τον Μάιο του 2021 θυμίζει σε όλους μας πως τα πολύτιμα αγαθά μπορούν να χαθούν και να υποστούν ζημιά κατά τη μεταφορά. Επίσης, τα φορτία μπορούν να κλαπούν.

Στατιστικά, οι αεροπορικές μεταφορές αποτελούν τον ασφαλέστερο τρόπο μεταφοράς, αλλά παρόλα αυτά τα αγαθά μπορούν να υποστούν ζημιά και απώλεια. Στα γνωστά περιστατικά συμπεριλαμβάνεται η πτήση 8640 του φορτηγού αεροπλάνου της Lufthansa το 2010, στην οποία το αεροπλάνο προσγειώθηκε με πολύ φόρα στη Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας και διαλύθηκε στον διάδρομο προσαπογείωσης, με μια πυρκαγιά που κατέστρεψε το μεσαίο τμήμα του αεροπλάνου. Ο πιλότος και ο συγκυβερνήτης κατάφεραν να εγκαταλείψουν το αεροσκάφος, αλλά τραυματίστηκαν.

Τα ατυχήματα στον δρόμο αποτελούν πολύ συχνό λόγο για την απώλεια φορτίων κάθε χρόνο. Επίσης, η κλοπή φορτίων είναι μια ολοένα και αυξανόμενη απειλή, η οποία συμβαίνει σε στάσεις φορτηγών, σε χώρους στάθμευσης στην άκρη του δρόμου, αλλά ακόμα και σε διαρρήξεις μέσα σε αμαξοστάσια φορτηγών. Υπό την απειλή όπλου οι οδηγοί μπορούν να χάσουν τον έλεγχο ολόκληρων των οχημάτων ή των τρέιλερ ή, όταν κάνουν διάλειμμα, να παραβιαστεί το όχημα και να κλαπεί το περιεχόμενό του. Τα πιο συχνά εμπορεύματα που κλέβονται είναι τα τρόφιμα, τα ροφήματα, το αλκοόλ, ο καπνός, τα εξαρτήματα αυτοκινήτων και τα ηλεκτρονικά συστήματα.

Τα σιδηροδρομικά ατυχήματα είναι ελάχιστα, αλλά, για παράδειγμα, τον Μάρτιο του 2021 υπήρξαν περιστατικά εκτροχιασμών. Περισσότερα από 40 βαγόνια με ανάμεικτο φορτίο, συμπεριλαμβανομένων επιβλαβών υλικών, συγκρούστηκαν στην άμμο της ερήμου της Νότιας Καλιφόρνια. Άλλα 20 βαγόνια μιας εμπορικής αμαξοστοιχίας εκτροχιάστηκαν στην περιοχή της ρωσικής Σιβηρίας και περισσότερα από 20 βαγόνια εκτροχιάστηκαν στο Πλίμουθ της Μινεσότα, ευτυχώς χωρίς τραυματισμούς. Και μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, δύο εμπορικές αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν στην Τσεχία.

Απώλειες φορτίου μπορούν να προκύψουν επίσης και στους χώρους αποθήκευσης. Η καταστροφική έκρηξη της αποθήκης στο λιμάνι της πόλης της Βηρυτού το 2020 προκάλεσε ζημιά ιδιοκτησίας ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ κατά προσέγγιση, καθώς και περισσότερους από 200 θανάτους και 7.500 τραυματισμούς.

Οι απώλειες φορτίων εμπορευματοκιβωτίων σε οποιοδήποτε έτος έχουν σημαντικές διαφορές. Το 2020, όταν οι θαλάσσιες μεταφορές ήταν σημαντικά λιγότερες λόγω της πανδημίας COVID-19, χάθηκαν σχεδόν 2.000 εμπορευματοκιβώτια χάρη σε ένα μόλις περιστατικό τον Δεκέμβριο. Η καταστροφή αυτή συνέβη στο φορτηγό πλοίο ONE Apus, 1.600 ναυτικά μίλια βορειοδυτικά της Χαβάης.

Όσον αφορά την κλοπή φορτίων, τα κόστη ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως κάθε χρόνο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναφορών. Το 2015, το British Standards Institute αξιολόγησε το κόστος του παγκοσμίου εγκλήματος στα φορτία στα 22,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ και, πιο πρόσφατα, μια ανάλυση υποδεικνύει πως οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν προβλήματα ύψους 15-30 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.

Στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική οι κλοπές φορτίων διπλασιάστηκαν από το 2018 έως το 2019 (αυξήθηκαν από 3.981 σε 8.548 περιστατικά), με τον μέσο όρο «μεγάλου εγκλήματος φορτίου» να ανέρχεται στα 641.200 δολάρια ΗΠΑ, σύμφωνα με το Transport Asset Protection Association. Σε δύο διαφορετικά περιστατικά, κλάπηκαν εξαρτήματα αυτοκινήτων από φορτηγά στη Ρουμανία και τη Γερμανία με αξία μεγαλύτερη από 2.000.000 δολάρια ΗΠΑ. Το πιο εντυπωσιακό περιστατικό, ωστόσο, ήταν η κλοπή κοσμημάτων και πολύτιμων μετάλλων αξίας σχεδόν 21 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ από μια μονάδα στη Νότια Αφρική.

Πέρα από τις καταστροφές και τα εγκλήματα στη θάλασσα, τον αέρα ή το έδαφος που φτάνουν στα πρωτοσέλιδα, συμβαίνει και μια πληθώρα μικρών και συνηθισμένων απωλειών. Παρόλο που πάντοτε πρέπει να λαμβάνονται μέτρα προστασίας κατά της απώλειας φορτίου, η πιθανότητα ζημιάς ή απώλειας είναι πολύ υψηλότερη από την πιθανότητα μιας οικιακής πυρκαγιάς, για παράδειγμα.

Αν ένα εμπορευματοκιβώτιο ή ένα αντικείμενο που αποτελεί μέρος του φορτίου πέσει ή σπάσει, μπορεί να προκληθούν υλικές ζημιές. Επικίνδυνες είναι επίσης οι ζημιές από υγρασία, υγροποίηση, βροχή και θαλασσινό νερό. Επιπλέον, τα φορτία μπορούν να υποστούν ζημιές από μολύνσεις και προσβολές από παράσιτα, καθώς και από τη θερμοκρασία, αν τα αγαθά είναι ευπαθή. Οι ευκαριακές απειλές αποτελούν συνεχή κίνδυνο.

Οι λόγοι πίσω από αυτά τα περιστατικά απώλειας φορτίων μπορεί να περιλαμβάνουν τη λανθασμένη ή ανεπαρκή συσκευασία για την προστασία τους, τη χρήση του λάθους τύπου εμπορευματοκιβωτίου, την αποτυχία διατήρησης ενός σωστού περιβάλλοντος, υπό όρους θερμοκρασίας και υγρασίας, σε ένα εμπορευματοκιβώτιο με ελεγχόμενη θερμοκρασία, την υπερφόρτωση και ακατάλληλη κατανομή βάρους, καθώς και την εσφαλμένη επισήμανση –ειδικά για τα επιβλαβή αγαθά– προκαλώντας προβλήματα στη στοιβασία, καθώς και προβλήματα ασφάλειας και απροσεξίες.

Έχοντας λάβει υπόψη όλους αυτούς τους κινδύνους, συνιστούμε να έχετε μια καλή πολιτική ασφάλισης φορτίων αντί να βασίζεστε στις διεθνείς συμβάσεις μεταφορών για αποζημίωση.

Έχουμε αναγνωρίσει ορισμένα καταστροφικά, καθώς και άλλα, περισσότερο συνηθισμένα περιστατικά απώλειας φορτίου που συμβαίνουν καθημερινά στον κόσμο. Η απώλεια και oi ζημιές στα φορτία συμβαίνουν συχνά λόγω αμέλειας, απειρίας, τεμπελιάς και προσπαθειών εξοικονόμησης χρημάτων. Η απροσεξία, η έλλειψη σχολαστικότητας, η ανεπαρκής συσκευασία και οι καιροσκόποι εγκληματίες αυξάνουν αναπόφευκτα τον κίνδυνο που διατρέχει το εμπόρευμα του αποστολέα. Στη συνέχεια, ας εξερευνήσουμε το τεράστιο οικονομικό ρίσκο που συνιστά το να βασίζεστε στις διεθνείς συμβάσεις μεταφορών για αποζημίωση αντί να έχετε μια καλή πολιτική ασφάλισης φορτίου.

Στην πραγματικότητα, όλα αυτά μπορούν να συμβούν όταν μια διεθνής αποστολή περιλαμβάνει πολλαπλά σημεία χειρισμού. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, υπάρχουν πολλά ενδιαφερόμενα μέρη ή «χέρια» που έρχονται σε επαφή με την αποστολή.

Αυτά τα μέρη περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, προμηθευτές και εξωτερικούς συνεργάτες που φορτώνουν το φορτίο, καθώς και παρόχους υπηρεσιών logistics, οι οποίοι παραδίδουν το φορτίο σε αποθήκη και από την αποθήκη στο λιμάνι ή στο αεροδρόμιο. Ας μην ξεχνάμε και τους υπαλλήλους που μετακινούν τα αγαθά εντός του λιμανιού ή του αεροδρομίου μέσα στο σκάφος/αεροσκάφος. Επίσης, το φορτίο ελέγχεται και τίθεται υπό επεξεργασία από τις τελωνειακές αρχές και μεταφέρεται και στις τελωνειακές αποθήκες. Όταν τα εμπορεύματα φτάσουν επιτέλους στη χώρα προορισμού, συχνά χρειάζεται να μεταφερθούν μέσω φορτηγού για να φτάσουν στον παραλήπτη.

Παρόλο που υπάρχουν διεθνείς συμβάσεις για αποζημίωση σε περίπτωση ζημιάς ή απώλειας φορτίου, η πληρωμή είναι πολύ χαμηλότερη από την αξία των αγαθών σας. Αυτό συμβαίνει επειδή οι αποζημιώσεις ευθύνης μεταφοράς βασίζονται συνήθως στο βάρος του φορτίου και όχι στην αξία του. Και, σε μεγάλο βαθμό, ο κάτοχος του φορτίου πρέπει να αποδείξει πως ο μεταφορέας έδειξε αμέλεια, ξεκινώντας μια ανταγωνιστική διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει μήνες και που, ασφαλώς, εξαιρεί οποιονδήποτε τύπο φυσικής καταστροφής, για την οποία ο μεταφορέας δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος σε καμία περίπτωση.

Για να καταλάβετε τη σημασία της πολιτικής ασφάλισης φορτίου, ας ρίξουμε μια ματιά στη διαφορά μεταξύ της αποζημίωσης χωρίς ασφάλιση (σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις περί ευθύνης μεταφοράς που βασίζονται στο βάρος του φορτίου) και της αποζημίωσης με ασφάλιση (που βασίζεται στην πλήρη αξία του φορτίου). Οι υπολογισμοί τις αποζημίωσης διαφέρουν ανάλογα με τον τρόπο μεταφοράς. Παρακάτω θα δείτε δύο παραδείγματα, ένα με αεροπορική μεταφορά και ένα με θαλάσσια μεταφορά.

Στο πρώτο μας παράδειγμα, δύο μηχανές φρεζαρίσματος με συνολικό βάρος 2.850 κιλών μεταφέρονται δια θαλάσσης και χάνονται κατά τη μεταφορά. Υποθέτοντας πως ο μεταφορέας έφερε την ευθύνη της απώλειας και η αξίωση υπόκειται στην ευθύνη μεταφοράς σύμφωνα με τους κανόνες Χάγης/Βίσμπι που βασίζονται στο βάρος, ο αποστολέας θα λάβει μόνο 7.980 δολάρια ΗΠΑ ως αποζημίωση, ένα ποσό πολύ χαμηλότερο από την πραγματική αξία των μηχανημάτων. Ωστόσο, αν υπήρχε πολιτική ασφάλισης, ο αποστολέας θα λάμβανε την πλήρη αξία και των δύο μηχανημάτων ως αποζημίωση και η επιχείρησή του δεν θα είχε απώλεια. Η διαφορά είναι μεγάλη: 7.980 δολάρια έναντι 70.000 δολαρίων ΗΠΑ!

Στο δεύτερο παράδειγμα, μια αποστολή πολυτελών τσαντών και αξεσουάρ καταστρέφεται ολοκληρωτικά κατά τη διάρκεια μιας αεροπορικής μεταφοράς. Με αυτήν την αποστολή, η αξία των εμπορευμάτων είναι υψηλή, αλλά το βάρος τους σχετικά χαμηλό, καθώς τα εμπορεύματα αξίζουν 120.000 δολάρια ΗΠΑ, αλλά ολόκληρη η αποστολή ζυγίζει 1.560 κιλά. Για ακόμη μία φορά, ας υποθέσουμε ότι ο μεταφοράς φέρει την ευθύνη και πως η αξίωση υπόκειται στην ευθύνη μεταφοράς σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μόντρεαλ. Δίχως ασφάλιση, ο αποστολέας θα λάβει αποζημίωση ύψους 34.320 δολαρίων ΗΠΑ, αλλά με μια πολιτική ασφάλισης φορτίου θα λάβει 120.000 δολάρια ΗΠΑ.

Όταν δεν έχετε μια πολιτική ασφάλισης φορτίου, η διεκδίκηση της αποζημίωσης μπορεί να γίνει μια χρονοβόρα διαδικασία που αποσπά την ομάδα αποστολών σας από τα υπόλοιπα σημαντικά καθήκοντά της, χωρίς να υπάρχει εγγύηση επιτυχίας. Επομένως, είναι σημαντικό να λάβετε τουλάχιστον υπόψη την ασφάλιση του φορτίου σας πριν από τη μεταφορά του, όσο κοινότοπο και αν φαίνεται.