Οδηγός του αποστολέα για τα μεγέθη και τους τύπους των πλοίων
Μια σύντομη ιστορία των πλοίων εμπορευματοκιβωτίων
Αν διαβάσατε το άρθρο μας σχετικά με τους τύπους και τα μεγέθη εμπορευματοκιβωτίων, θα γνωρίζετε πως το πρώτο πλοίο εμπορευματοκιβωτίων ήταν στην πραγματικότητα ένα τροποποιημένο δεξαμενόπλοιο (περισσότερα παρακάτω), το Ideal X, το οποίο ταξίδεψε από το Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ μέχρι το Χιούστον του Τέξας στις 26 Απριλίου του 1955. Μετέφερε περίπου 60 εμπορευματοκιβώτια - ρυμουλκούμενα των 10 μέτρων χωρίς πλαίσιο.
Σήμερα, τα μεγαλύτερα πλοία εμπορευματοκιβωτίων μπορούν να μεταφέρουν πάνω από 20.000 ισοδύναμες μονάδες έξι μέτρων (TEU). Ένα εμπορευματοκιβώτιο 6 μέτρων ισούται με 1 TEU και ένα εμπορευματοκιβώτιο των 12 μέτρων ισούται με 2 TEU. Με άλλα λόγια, τα μεγάλα πλοία εμπορευματοκιβωτίων μεταφέρουν χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια. Η τεχνική πρόοδος και η αύξηση του μεγέθους των πλοίων εμπορευματοκιβωτίων είναι συγκλονιστική.
Η δυνατότητα φόρτωσης περισσότερων φορτίων σε ένα μόνο πλοίο αυξάνει την αποδοτικότητα και, κατά συνέπεια, μειώνει τις εκπομπές του άνθρακα. Η ευρεία χρήση των πλοίων εμπορευματοκιβωτίων προκύπτει από τη διατροπική ποιότητα του τυπικού εμπορευματοκιβωτίου ISO, το οποίο μπορεί να φορτωθεί σε φορτηγά, φορτηγίδες ή να μεταφερθεί σιδηροδρομικά.
Τα σύγχρονα πλοία εμπορευματοκιβωτίων έχουν διαιρέσει τα αμπάρια τους (τον χώρο αποθήκευσης των φορτίων) σε διαμερίσματα με κυψελωτούς οδηγούς (ονομάζονται επίσης και κυψελωτά πλοία), στα οποία οι χειριστές των γερανών μπορούν να τοποθετήσουν τα εμπορευματοκιβώτια των 6 και 12 μέτρων. Με αυτόν τον τρόπο, η φόρτωση γίνεται αποτελεσματικά και γρήγορα. Κάθε αμπάρι εμπορευματοκιβωτίων που βρίσκεται σε μεγάλο βάθος καλύπτεται με ένα κάλυμμα στομίου, το οποίο ενισχύει την ευστάθεια και την ασφάλεια του πλοίου.
Τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία μεγεθών και σχεδιαστικών στοιχείων, έτσι ώστε να έχουν ειδικό εξοπλισμό και παροχές, όπως εμπορευματοκιβώτια ψυγεία ή επικίνδυνα φορτία, ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, γερανούς. Αυτού του είδους τα πλοία ονομάζονται πλοία με φορτοεκφορτωτικό μηχανισμό (σε αντίθεση με εκείνα χωρίς φορτοεκφορτωτικό εξοπλισμό, τα οποία δεν έχουν γερανό) ή αποκαλούνται lift-on/lift-off (LoLo). Αυτό σημαίνει πως αυτά τα πλοία μπορούν να επισκέπτονται λιμάνια που δεν παρέχουν γερανούς, τα οποία ωστόσο είναι πλέον σπάνια – όπως και τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων LoLo.
Ο τρόπος ανάπτυξης της υπερδομής των λιμανιών επιτρέπει τη γρήγορη και εύκολη φόρτωση των πλοίων εμπορευματοκιβωτίων. Η παλίρροια, το βάθος του νερού και το μέγεθος της λιμενολεκάνης, η διαθεσιμότητα των πλοηγίδων & ρυμουλκών, το μέγεθος & η εμβέλεια των γερανών, η διαθεσιμότητα των μεταφορέων με φορτηγά ή των φορτωτών, η συνδεσιμότητα στην ενδοχώρα (δρόμοι, σιδηρόδρομοι & πλωτοί οδοί) και οι τελωνειακές εγκαταστάσεις λειτουργούν συνδυαστικά, ώστε να μπορούν να πραγματοποιούνται οι αποστολές εμπορευματοκιβωτίων.
Προγραμματισμός της φόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων – Tetris στην πραγματική ζωή
Η σωστή τοποθέτηση των εμπορευματοκιβωτίων στο πλοίο ονομάζεται σχέδιο στοιβασίας. Ένα πλοίο εμπορευματοκιβωτίων πραγματοποιεί συνήθως στάσεις σε διάφορα λιμάνια κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του: Κάθε φορά που το πλοίο αγκυροβολεί στο λιμάνι, θα γίνει φόρτωση ή εκφόρτωση ενός ορισμένου αριθμού εμπορευματοκιβωτίων. Η σωστή τοποθέτηση εμπορευματοκιβωτίων αποτελεί βασικό στοιχείο για την αποδοτικότητα παράδοσης στο λιμάνι – φανταστείτε να πρέπει να ξεφορτώσετε ένα εμπορευματοκιβώτιο και να συνειδητοποιήσετε πως βρίσκεται στον πάτο ενός αμπαριού, στον πάτο μιας στοίβας από άλλα εμπορευματοκιβώτια.
Το σχέδιο φόρτωσης σχεδιάζεται από τους υπεύθυνους οργάνωσης πλοίων βάσει των οδηγιών κράτησης και αποστολής (συμπεριλαμβανομένου του Επαληθευμένου μεικτού βάρους) και λαμβάνοντας υπόψη τα λιμάνια φόρτωσης και εκφόρτωσης, τους τύπους εξοπλισμού, τα εμπορεύματα (π.χ. επικίνδυνα υλικά) και το βάρος. Ο υποπλοίαρχος παρακολουθεί τις διαδικασίες εκφόρτωσης και φόρτωσης και παρεμβαίνει, αν είναι απαραίτητο.
Ένα αποδοτικό σχέδιο στοιβασίας συμβάλλει στην ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα. Η ανομοιόμορφη κατανομή βάρους στο πλοίο μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες, καθώς το πλοίο μπορεί να λυγίσει. Η στοίβαξη βαρύτερου φορτίου στην κορυφή μιας στοίβας εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να προκαλέσει κατάρρευση και να απειλήσει τη ζωή των ναυτών.
Ανατρέξτε στο Επαληθευμένο μεικτό βάρος (VGM) και στην Ασφάλεια ζωής στη θάλασσα (SoLaS) για να βεβαιωθείτε πως το φορτίο σας μεταφέρεται με ασφάλεια.
Όλα τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων είναι υποχρεωτικά εξοπλισμένα με ένα σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS). Αυτή η συσκευή κοινοποιεί τις συντεταγμένες GPS του πλοίου, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι συγκρούσεις μεταξύ των πλοίων και να παρέχεται ορατότητα σε δύσκολες καιρικές συνθήκες. Επιτρέπει επίσης τις υπηρεσίες παρακολούθησης και εντοπισμού αποστολής, όπως το myDHLi.
Λάβετε πληροφορίες Logistics Insights με email
Εγγραφείτε στις μηνιαίες ενημερώσεις μας για την αγορά και γίνετε προσκεκλημένοι σε αποκλειστικά διαδικτυακά σεμινάρια, όπου οι ειδικοί μας σε θέματα διαμεταφορών απαντούν σε όλες τις ερωτήσεις σας σχετικά με το παγκόσμιο εμπόριο.
Άλλοι βασικοί τύποι πλοίων φορτηγών
Τα πλοία φορτηγά κατηγοριοποιούνται βάσει του τύπου φορτίου που μεταφέρουν, της συσκευασίας του (ή της έλλειψης αυτής) ή του τρόπου φόρτωσής του στο πλοίο.
Μεγέθη πλοίων εμπορευματοκιβωτίων
Τα μεγέθη πλοίων εμπορευματοκιβωτίων αξιολογούνται συχνά βάσει της χωρητικότητάς τους σε TEU και κυμαίνονται από μερικά εκατοντάδες TEU για τα πλοία τροφοδοσίας «Πλοία τροφοδοσίας και φορτηγίδες» μέχρι 18.000 TEU ή ακόμα περισσότερα για τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων πολύ μεγάλους μεγέθους (UCLV) «Panamax και άλλοι πορθμοί».
Το μέγεθος παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς η δυνατότητα φόρτωσης περισσότερων εμπορευματοκιβωτίων στο πλοίο είναι βασικό στοιχείο για την αποδοτικότητα. Ωστόσο, δεν είναι το μοναδικό στοιχείο. Η δυνατότητα εισόδου σε ορισμένους τερματικούς σταθμούς λιμανιών ή η δυνατότητα πλοήγησης στα κανάλια του Παναμά ή του Σουέζ αποτελούν εξίσου σημαντικούς παράγοντες για την αποδοτική θαλάσσια μεταφορά φορτίων.
Πλοία τροφοδοσίας και φορτηγίδες
Τα πλοία τροφοδοσίας έχουν φέρουσα ικανότητα που κυμαίνεται από 300 έως 1.000 TEU. Μπορούν να εισέρχονται σε μικρά λιμάνια, στα οποία τα μεγάλα πλοία εμπορευματοκιβωτίων δεν μπορούν να αγκυροβολήσουν. Μεταφέρουν τα φορτία σε αυτά τα μεγάλα πλοία, τα οποία αναφέρονται και ως μητρικά σκάφη, σε κέντρα σε μεγάλα βάθη και, αντίστροφα, από τα μεγάλα αυτά πλοία πίσω στην ακτή. Ο συντονισμός εξοικονομεί χρόνο και επιτρέπει στα μεγάλα πλοία να καλύπτουν έναν μικρότερο αριθμό λιμανιών. Τα πλοία τροφοδοσίας μπορούν να διαθέτουν φορτοεκφορτωτικό εξοπλισμό ή και όχι.
Παρόλο που δεν θεωρούνται πλοία τροφοδοσίας, οι φορτηγίδες που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά φορτίων μέσω πλωτών οδών στην ενδοχώρα, στις οποίες δεν χωράνε τα μεγαλύτερα πλοία. Μέσω αυτής της διατροπικής μεταφοράς, η φορτηγίδα μπορεί να κουβαλήσει έως 300 TEU στην Ευρώπη, ενώ στη Βόρεια Αμερική η τιμή αυτή κυμαίνεται μεταξύ 450-900 TEU.
Παρομοίως, τα πλοία που δραστηριοποιούνται στον πορθμό του Αγίου Λαυρεντίου έχουν περιορισμένη χωρητικότητα λόγω της ξηρασίας, ωστόσο δεν αποτελούν πλοία τροφοδοσίας. Είναι ειδικά πλοία που χρειάζονται μια «κατηγορία πάγου», η οποία τους επιτρέπει να λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ακόμα και εν μέσω τεράστιων επιπλεόντων πάγων.
Panamax και άλλοι πορθμοί
Τα πλοία Panamax και Neo-Panamax μπορούν να εκτελούν δρομολόγια μέσω του Καναλιού του Παναμά στην Κεντρική Αμερική, καθώς έχουν ιδανικό πλάτος για τη διέλευση. Τα πλοία Neo-Panamax είναι πλατύτερα (έως 49 μέτρα), μακρύτερα και βαθύτερα (το βάθος ενός πλοίου αναφέρεται και ως βύθισμα) από τα πλοία Panamax, καθώς χωράνε στις νέες διαστάσεις του Καναλιού. Αυτό επιτρέπει στα πλοία Neo-Panamax να έχουν φορτίο έως 14.000 TEU, σε αντίθεση με τα πλοία Panamax, των οποίων η φέρουσα ικανότητα είναι περίπου 5.000.
Ορισμένες διαδρομές παρακάμπτουν το Κανάλι του Παναμά, ώστε να υπάρχουν λιγότεροι σχεδιαστικοί περιορισμοί στα πλοία. Αυτά τα μεγαλύτερα ακόμη πλοία ονομάζονται Post-Panamax. Στη συνέχεια κατασκευάστηκαν ακόμη μεγαλύτερα πλοία και πλέον τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων πολύ μεγάλους μεγέθους (UCLV) μπορούν να μεταφέρουν περισσότερα από 18.000 TEU. Τα πλοία Suezmax μπορούν να περάσουν από τη Διώρυγα του Σουέζ και, συχνά, αυτό το μέγεθος καλύπτει τα δεξαμενόπλοια. To πλάτος τους είναι έως 50 μέτρα και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να τα ξεπεράσει, αν το πλοίο έχει μικρότερο βύθισμα.
Ορισμένα πλοία, με ακόμη μεγαλύτερο μέγεθος και φέρουσα ικανότητα (πάνω από 20.000 TEU), ονομάζονται Post-Suezmax, καθώς οι διαστάσεις τους υπερβαίνουν το όριο της διώρυγας.
Υπάρχουν μόνο λίγα λιμάνια στον κόσμο, όπως αυτά του Ρότερνταμ ή της Σιγκαπούρης, που μπορούν να υποστηρίξουν αυτά τα πλοία εμπορευματοκιβωτίων πολύ μεγάλου μεγέθους. Ωστόσο, ακόμα και ένα πλοίο Panamax δεν θα μπορεί να αγκυροβολήσει σε ορισμένα λιμάνια αν είναι πλήρως φορτωμένο. Τα λιμάνια που έχουν την υποδομή να υποστηρίξουν πολύ μεγάλα ή πλήρως φορτωμένα πλοία ονομάζονται λιμένες μεγάλου βάθους. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, τα πλοία τροφοδοσίας διασφαλίζουν την καλή σύνδεση μεταξύ των τερματικών σταθμών.
Ίσως σας ενδιαφέρουν επίσης τα εξής
Θέλετε να διαβάσετε περισσότερες ιστορίες μεταφοράς εμπορευμάτων;
Λάβετε κάθε μήνα τα τελευταία νέα για την αεροπορική, ωκεάνια και σιδηροδρομική διαμετακόμιση στα εισερχόμενά σας, καθώς και τακτικές προσκλήσεις για τα διαδικτυακά μας σεμινάρια.
