Sınırlı Taşımacılık Sorumluluğu
Denizyolu lojistiği gönderilerinizi hasar, kayıp veya hırsızlığa karşı koruyun
Kargo Taşımacılığı Uzmanları, denizyolu lojistiğinde kargo son derece dikkatle taşındığında bile beklenmeyen olayların meydana gelebileceğini bilir. Ürünler zarar görebilir, kaybolabilir veya çalınabilir. Herhangi bir taşıma sözleşmesine dahil edilen sınırlı taşıma sorumluluğu ile gönderici ve alıcılar, taşıma sorumluluğunun kargolarının değerini koruduğunu varsayar ve genellikle kati sınırlamalarını göz ardı eder ancak bu yanlıştır. Bir sonraki gönderinizin neden gönderi değeri korumasına ihtiyaç duyduğunu öğrenin.
Taşıma Sorumluluğu Neleri Kapsar ve Neleri Kapsamaz?
Taşıma sorumluluğu her bir taşıma sözleşmesine dahildir. Ancak yine de bir hak talebi durumunda taşıma sorumluluğu geri ödemeleri genellikle kargonuzun değerine değil ağırlığa dayalı olacağından, bu da kâr-zarar hanelerini tehlikeye atacağından denizyolu gönderici ve alıcıları ek gönderi değeri korumasıyla ilgilenecektir.
Ayrıca bu kısmi geri ödeme yalnızca kargo sahibinin taşıyıcının ihmalkarlığını ispatlayabilmesi halinde gerçekleşebilir. Genellikle sadece bu süreç birkaç ay sürer ve kâr-zarar hanesini tehlikeye sokar. Bu ihmali ispatlama yükümlülüğü, mantıksal olarak her türlü doğal afeti veya gemi batma olayını hariç tutar.
Kurallar Nedir ve Ne Anlama Geliyorlar?
Taşıma sorumluluğu kuralları 1926 yılında Lahey anlaşmaları ile oluşturulmuştur. Günümüzde çoğu sevkiyat, Lahey-Visby kuralı (bir öncekinin 1968 revizyonu), Hamburg kuralı (1978) veya 2009’da imzalanan Rotterdam kuralı kapsamındadır. Kullanımdaki kural, taşıma sözleşmenizin imzalandığı ülkeye ve iş ortağınıza bağlıdır. Bununla birlikte bu üç kural, özellikle taşıyıcının sorumlulukları söz konusu olduğunda genel olarak benzer koşulları kapsar.
Taşıyıcı Nelerden ve Ne Zaman Sorumludur?
Bu üç kural genellikle taşıyıcının, gemiyi deniz yolculuğuna uygun hale getirmekten, yeterli mürettebatla donatmaktan ve yükü makul bir özenle taşımaktan sorumlu olduğunu belirtir. Buna yükleme ve boşaltma da dahildir.
Taşıyıcının sorumlu olduğu zaman aralığı sınırlıdır ve şu şekilde tanımlanır:
- Lahey-Visby ve Hamburg kurallarına göre, eşyanın gemiye yüklenmesi ile tahliyesi arasında geçen süre
- Rotterdam kuralına göre kapsam basitçe, kargonun taşıyıcının gözetimi altında olduğu her yer olarak belirtilir.
Kargonuz ancak taşıyıcının elindeyken taşıma sorumluluğu kapsamındadır. Gönderinizin yolculuğunun aksine taşıma sorumluluğu kapıdan kapıya kadar geçen süreyi kapsamaz!
İspat yükümlülüğü paylaşılmıştır. Yük sahibi, sorumluluk iddiası için taşıyıcının ilgili süre içinde görevlerini yerine getirmediğini, taşıyıcı da yerine getirdiğini ispatlamak zorundadır.
Taşıyıcı Nelerden ve Ne Zaman Sorumlu Tutulamaz?
Lahey-Visby ve Hamburg kuralları da benzer düzenlemeleri kapsadığı halde Rotterdam kuralı, özellikle aşağıdakiler olmak üzere taşıma sorumluluğunun kargo sahiplerini kapsamayacağı tüm koşulları daha açık bir şekilde listeler:
- Deprem veya tsunami gibi doğal felaketler
- Geminin batması gibi denizde meydana gelebilecek kazalar
- Savaş, korsanlık ve terör eylemleri
- Hırsızlık
- Karantina kısıtlamaları
- Grevler
- Gemide yangın
- Kötü paketleme veya yükleme gibi, gönderenin sorumluluğunda olan her tür eylem
İspat yükümlülüğü paylaşılmıştır. Yük sahibi, sorumluluk iddiası için taşıyıcının ilgili süre içinde görevlerini yerine getirmediğini, taşıyıcı da yerine getirdiğini ispatlamak zorundadır.
Lojistik Analizlerini E-posta ile Alın
Aylık piyasa güncellemelerimize abone olun ve Freight Forwarding Uzmanlarımızın küresel ticaretle ilgili tüm sorularınızı yanıtladığı özel web seminerlerine katilin.
Taşıma Sorumluluğu İle Ne Kadar Geri Ödeme Alabilirim?
Hepsi ağırlığa dayalı olduğundan, üç kural da bir sorumluluk talebi durumunda benzer geri ödeme değerleri belirtir.
Şu örneği ele alalım: 70.000 ABD doları değerinde ve toplam ağırlığı 2.850 kg olan mallar gönderiyorsunuz. Yükünüzü taşıyan gemi batıyor ve mallarınız kayboluyor. Bu talihsiz kazanın denizyolu taşıyıcısının hatası olduğunu ispatlamayı başarabilirseniz karşılaşacağınız yaklaşık değerler şu şekildedir:
- Taşıma sözleşmeniz Lahey-Visby kuralına göre imzalanmışsa: 8.000 ABD doları
- Hamburg kuralına göre: 10.000 ABD doları
- Rotterdam kuralına göre: 12.000 ABD doları
Rotterdam kuralı en avantajlısı olsa da kargonuzun gerçek değerinin yanına bile yaklaşamaz.
Denizyolu Taşımacılığının sorumluluk koşulları diğerlerine kıyasla en düşük ağırlık-değer oranına sahip olduğu için deniz sevkiyatınızı ek teminat kapsamına almak hayati önem taşır. Lahey-Visby kuralına göre 8.000 ABD doları değer biçilen bir gönderi, Havayolu Taşımacılığı sorumluluk koşulları altında 70.000 ABD doları ve Karayolu Taşımacılığında 30.000 ABD doları olarak değerlendirilir.
Rakamları Anlamak: SDR’de Bir Değer Tespiti
Lahey-Visby, Hamburg ve Rotterdam kurallarına göre kargo değeri, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından 1969 yılında uygulamaya konan bir varlık olan Özel Çekme Hakları (SDR) üzerinden hesaplanmaktadır. Herhangi bir döviz kurunda olduğu gibi, diğer para birimlerine karşı tam değeri günlük olarak değişir.
Örnek olarak, Temmuz 2020 boyunca ortalama değerinin 1,40 ABD dolarının biraz altında seyrettiğini dikkate alın:
Yükün KG başına sorumluluk değeri (1 SDR=1,4 ABD doları ise)*
Lahey-Visby: SDR 2 / 2,80 ABD doları
Hamburg: SDR 2,5 / 3,50 ABD doları
Rotterdam: SDR 3 / 4,20 ABD doları
Paket başına sorumluluk değeri (1 SDR=1,4 ABD doları ise)*
Lahey-Visby: SDR 666,67 / 933,34 ABD doları
Hamburg: SDR 835 / 1169 ABD doları
Rotterdam: SDR 875 / 1225 ABD doları
*hangisi daha büyükse.
SDR ve gerçek zamanlı değer tespiti hakkında daha fazla bilgi için IMF’nin web sitesini ziyaret edin
Doğru Teminatı Nasıl Seçerim?
Gönderi değeri korumanızın gönderinizi korumak için tasarlanmadığını, amacının kâr-zarar hanenizi korumak olduğunu unutmayın. Bu nedenle aşağıdaki kontrol listesini hazırladık. Teminat sağlayıcınız tüm koşulları karşılamalıdır.
Doğru teminat:
- Mallarınızın tam değerini kapsar
- Ek olarak taşıma masrafını kapsar
- Gönderinizi tüm riskler temelinde kapsar
- Yüksek riskli emtialarınızı da kapsar
- Gönderinin yolculuğunun tüm konumlarını, kapıdan kapıya kapsar
- Muafiyet ve fazlalık içermez, yani bir kayıp için hiçbir ücret ödemezsiniz.
- Kendi dilinizde hasar çözümleme desteği sunar
- Hasar dosyalarını kendi para biriminizde çözüme kavuşturur
- Hasar dosyalarını hızlı bir şekilde çözer. Klasik taşıma sorumluluğu sürecinin sonuçlanması birkaç ay sürerken DHL Global Forwarding, talebinizin 30 gün içinde çözümlenmesini hedefler.
Peki Incoterm’ler?
Incoterms Temelleri Makalemizde okumuş olabileceğiniz üzere Incoterm’ler masrafların yanı sıra denizyolu taşımacılığına özgü risklerin dağıtımını da düzenler. Taşıma ve Kapsam Ücreti Dahil Taşıma koşulları, satıcıyı çıkış noktasından varış noktasına kadar bir teminat poliçesi sözleşmesi yapmaya mecbur kılarken; Maliyet, Teminat ve Navlun koşulları, satıcıyı yalnızca deniz ayağını sigortalamakla yükümlü kılar. Diğerleri ise hiçbir şart koşmaz.
Gönderici veya alıcı olarak, risklerin size tam olarak ne zaman devredildiğini bir kez daha kontrol etmek isteyebilirsiniz (her zaman gönderi masrafıyla aynı zamanda gerçekleşmez). İki taraftan birinin yolculukta kendisine düşen kısmı yerine getirmesi her zaman tüm gönderimin kapsandığı anlamına gelmeyeceği için kendinizin ve iş ortağınızın sorumluluklarını bilmeniz çok önemlidir.
Kargoma Kimler Teminat Sağlayabilir?
Mallarınızı genellikle taşımacılık şirketiniz veya ayrı bir teminat sağlayıcı aracılığıyla sağlama alabilirsiniz.
Teminatınızı taşımacılık şirketinizle ayarlamanın avantajı, talepte bulunmak ve sizin adınıza ibraz etmek için ihtiyaç duyulan belgelerin çoğuna zaten sahip olmalarıdır.
Teminatınızı ayrı olarak da rezerve edebilirsiniz. Ancak, talebinizi kendiniz göndermeden önce gönderinize katılan tüm sağlayıcılardan (nakliyeci, gümrük müşaviri, denizyolu taşımacısı, vb.) gerekli tüm belgeleri toplamak sizin sorumluluğunuzda olacaktır.
Teminat Almak İçin Doğru Zaman Ne Zaman?
Ne sıklıkta mal gönderdiğinize bağlıdır. Yılda birkaç kargo gönderisi gerçekleştiriyorsanız gönderinizle aynı anda rezervasyon yaptırabilirsiniz.
Düzenli bir gönderenseniz (örneğin yılda 5’ten fazla gönderi gerçekleştiriyorsanız), tüm gönderilerinizi indirimli bir oranda kapsayan yıllık teminattan faydalanma olasılığınız yüksektir.
Bilgi Grafiklerini İndirin
Taşıma Sorumluluğu Teminatı Bilgi Grafiği
(128.6 KB)
Taşıma Sorumluluğu Gönderi Değer Koruması Bilgi Grafiği
(153.2 KB)
Şunlar da İlginizi Çekebilir…
Daha fazla freight forwarding hikayesi okumak ister misiniz?
Web seminer davetleri, Hava, Deniz ve Demiryolu Taşımacılığı ile ilgili en son haberler her ay emailinize gelsin.
