Nawigacja i treść

Ograniczona odpowiedzialność za towar

Chroń swoje morskie przesyłki przed uszkodzeniem, utratą lub kradzieżą


Nawet gdy ładunek jest obsługiwany z najwyższą starannością, eksperci w dziedzinie spedycji wiedzą, że w logistyce morskiej mogą wystąpić nieoczekiwane zdarzenia. Towary mogą zostać uszkodzone, zagubione lub skradzione. W przypadku ograniczonej odpowiedzialności za towar określonej w każdej umowie przewozu nadawcy i odbiorca błędnie zakładają, że odpowiedzialność przewoźnika chroni wartość ich ładunku, często ignorując jej wyraźne ograniczenia. Dowiedz się, dlaczego Twoja następna przesyłka wymaga ochrony wartości przesyłki.

Co obejmuje odpowiedzialność za towar, a czego nie


Odpowiedzialność za towar jest określona w każdej umowie przewozowej. Nadawcy i odbiorcy przesyłek morskich będą jednak zainteresowani dodatkową ochroną wartości przesyłki, ponieważ w przypadku roszczeń zwrot kosztów z tytułu odpowiedzialności za towar zazwyczaj opiera się na wadze, a nie na wartości ładunku, tym samym niebezpiecznie narażając wyniki finansowe.

Co więcej, ten częściowy zwrot kosztów może nastąpić tylko wtedy, gdy właścicielowi ładunku uda się udowodnić, że przewoźnik dopuścił się zaniedbań. Sam ten proces trwa na ogół kilka miesięcy, pozostawiając ryzyko dla wyniku finansowego. Obowiązek udowodnienia zaniedbań logicznie wyklucza wszelkiego rodzaju klęski żywiołowe czy zatonięcie statku.

Jakie są zasady i co mówią


Zasady odpowiedzialności za towar zostały określone w 1926 roku porozumieniami haskimi. Obecnie większość przesyłek podlegała Regułom Hasko-Visbijskim (rewizja poprzednich z 1968 r.), Regułom Hamburskim (1978 r.) lub Regułom Rotterdamskim podpisanym w 2009 r. Zastosowanie konkretnych reguł zależy od kraju, w którym podpisana została umowa przewozowa oraz od konkretnego partnera handlowego. Te trzy zbiory reguł obejmują jednak ogólnie podobne warunki, zwłaszcza jeśli chodzi o obowiązki przewoźnika.

Za co i kiedy odpowiada przewoźnik

Trzy przytoczone zbiory reguł mówią ogólnie, że przewoźnik jest odpowiedzialny za przygotowanie statku do podróży morskiej, obsadzenie go wystarczającą liczbą członków załogi oraz obchodzenie się z ładunkiem z należytą starannością. Dotyczy to również załadunku i rozładunku.

Okres odpowiedzialności jest ograniczony  określony jako:

  • Zgodnie z Regułami Hasko-Visbijskimi i Hamburskimi – czas między załadunkiem towarów na statek a ich wyładunkiem
  • Zgodnie z Regułami Rotterdamskimi – zakres jest określany po prostu jako czas, w którym przewoźnik odpowiada za ładunek.

Twój ładunek jest objęty odpowiedzialnością przewozową tylko wtedy, gdy znajduje się w rękach przewoźników – w przeciwieństwie do podróży Twojej przesyłki, odpowiedzialność przewozowa nie obowiązuje „od drzwi do drzwi”!

Obowiązek dowodowy jest podzielony: aby dochodzić odpowiedzialności, właściciel ładunku musi udowodnić, że przewoźnik nie wykonał swoich obowiązków w stosownym okresie, a przewoźnik musi udowodnić, że je wykonał.

Za co i kiedy przewoźnik nie może być pociągnięty do odpowiedzialności

Chociaż Reguły Hasko-Visbijskie i Hamburskie również obejmują podobne dyspozycje, Reguły Rotterdamskie klarowniej opisują wszystkie okoliczności, w których odpowiedzialność przewoźnika nie chroni właścicieli ładunku, w szczególności włączając:

  • Klęski żywiołowe, jak trzęsienie ziemi czy tsunami
  • Wypadki, które mogą zdarzyć się na morzu, jak zatonięcie statku
  • Wojna, piractwo i akty terroryzmu
  • Kradzież
  • Ograniczenia związane z kwarantanną
  • Strajki
  • Pożar na statku
  • Wszelkie działania należące do odpowiedzialności nadawcy, jak nieodpowiednie zapakowanie lub załadunek

Obowiązek dowodowy jest podzielony: aby dochodzić odpowiedzialności, właściciel ładunku musi udowodnić, że przewoźnik nie wykonał swoich obowiązków w stosownym okresie, a przewoźnik musi udowodnić, że je wykonał.

Uzyskaj wgląd w logistykę przez e-mail

Subskrybuj nasze comiesięczne aktualizacje rynkowe i otrzymuj zaproszenia na ekskluzywne webinaria, podczas których nasi eksperci ds. spedycji odpowiedzą na wszystkie pytania dotyczące globalnego handlu.

Jaką kwotę mogę otrzymać z tytułu odpowiedzialności przewoźnika


Trzy przytoczone zbiory reguł określają również podobne wartości zwrotu w przypadku roszczenia z tytułu odpowiedzialności, ponieważ wszystkie opierają się na wadze.

Rozważmy następujący przykład: wysyłasz towary o wartości 70 000 USD, ważące łącznie 2850 kg. Statek transportujący Twój ładunek tonie, a Twoje towary przepadają. Oto przybliżone wyceny, które by obowiązywały, gdyby udało Ci się udowodnić, że nieszczęśliwy wypadek nastąpił z winy przewoźnika:

  • Jeśli umowa przewozu została podpisana zgodnie z Regułami Hasko-Visbijskimi: 8000 USD
  • Zgodnie z Regułami Hamburskimi: 10 000 USD
  • Zgodnie z Regułami Rotterdamskimi: 12 000 USD

Chociaż Reguły Rotterdamskie są najkorzystniejsze, wartość zwrotu nie zbliża się nawet do rzeczywistej wartości ładunku.

Objęcie przesyłki morskiej dodatkowym ubezpieczeniem jest istotne, ponieważ warunki odpowiedzialności przewoźnika morskiego określają najniższy ze wszystkich stosunek wagi do wartości. Przesyłka wyceniona na 8000 USD według Reguł Hasko-Visbijskich jest wyceniana na 70 000 USD zgodnie z warunkami odpowiedzialności przewoźnika lotniczego i na 30 000 USD zgodnie z warunkami odpowiedzialności przewoźnika drogowego.

Zrozumieć liczby: wycena w SDR

Zgodnie z Regułami Hasko-Visbijskimi, Hamburskimi i Rotterdamskimi wartość ładunku jest obliczana w specjalnych prawach ciągnienia (SDR), aktywie wprowadzonym przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) w 1969 roku. Podobnie jak w przypadku każdego kursu walutowego dokładna jego wartość w stosunku do innych walut zmienia się codziennie.
Jako przykład weźmy pod uwagę, że przez cały lipiec 2020 r. jego średni kurs wynosił niewiele poniżej 1,40 USD:

Wartość zobowiązania na kilogram ładunku (jeżeli 1 SDR = 1,4 USD)*
Reguły Hasko-Visbijskie: 2 SDR / 2,80 USD
Reguły Hamburskie: 2,5 SDR / 3,50 USD
Reguły Rotterdamskie: 3 SDR / 4,20 USD

Wartość zobowiązania za paczkę (jeżeli 1 SDR = 1,4 USD)*
Reguły Hasko-Visbijskie: 666,67 SDR / 933,34 USD
Reguły Hamburskie: SDR 835 / 1169 USD
Reguły Rotterdamskie: 875 SDR / 1225 USD

* W zależności od tego, która z tych wartości jest większa.

Odwiedź stronę internetową MFW, aby uzyskać więcej informacji na temat SDR i jego wyceny w czasie rzeczywistym

Jak wybrać odpowiednie ubezpieczenie?


Należy pamiętać, że celem ochrony wartości przesyłki nie jest jej zachowanie, a ochrona wyniku finansowego. W związku z tym przygotowaliśmy poniższą listę kontrolną, a Twój ubezpieczyciel powinien zaznaczyć wszystkie pola.

Odpowiednie ubezpieczenie:

  • Chroni pełną wartość Twoich towarów
  • Pokrywa dodatkowo koszty transportu
  • Obejmuje wszystkie ryzyka
  • Obejmuje również towary wysokiego ryzyka
  • Obejmuje wszystkie lokalizacje na trasie przesyłki, od drzwi do drzwi
  • Nie przewiduje udziału własnego ani kaucji, co oznacza, że nie musisz nic płacić na poczet straty
  • Zapewnia wsparcie w zakresie likwidacji szkód w Twoim języku
  • Zaspokaja roszczenia w Twojej walucie
  • Szybko zaspokaja roszczenia. Podczas gdy klasyczny proces rozliczania się z odpowiedzialności przewoźnika trwa kilka miesięcy, DHL Global Forwarding dąży do zaspokojenia roszczeń w ciągu 30 dni.

A co z regułami Incoterms?

Jak przedstawiliśmy w naszym artykule o podstawach reguł Incoterms, reguły Incoterms rozdzielają koszty, ale także ryzyko związane z transportem drogą morską. Podczas gdy reguła Przewóz i ubezpieczenie opłacone do (CIP) zobowiązuje sprzedającego do zawarcia umowy ubezpieczenia od miejsca pochodzenia do miejsca przeznaczenia, warunki Koszt, Ubezpieczenie i Fracht (CIF) zobowiązują jedynie do ubezpieczenia odcinka morskiego. Pozostałe reguły nie określają niczego w tym zakresie.

Jako nadawca lub odbiorca z pewnością zechcesz dwukrotnie sprawdzić, kiedy dokładnie ryzyko przechodzi na Ciebie (nie zawsze ma to miejsce w tym samym czasie, co koszt wysyłki). Znajomość własnych obowiązków oraz obowiązków partnera biznesowego jest kluczowa, ponieważ fakt, że jedna z dwóch stron zabezpiecza swoją część podróży, nie zawsze oznacza, że ubezpieczony jest cały przewóz.

Kto może ubezpieczyć mój ładunek?

Z reguły możesz ubezpieczyć swoje towary za pośrednictwem spedytora lub u niezależnego ubezpieczyciela.

Zaletą zakupu ubezpieczenia u spedytora jest to, że jest on już w posiadaniu większości dokumentów potrzebnych do zgłoszenia roszczenia i składa je za Ciebie.

Istnieje też możliwość wykupu oddzielnego ubezpieczenia. Jednakże spocznie na Tobie odpowiedzialność za zebranie całej niezbędnej dokumentacji od wszystkich stron uczestniczących w Twojej przesyłce (spedytor, agent celny, przewoźnik morski, itp.) przed samodzielnym złożeniem roszczenia.

Kiedy jest właściwy czas na zakup ubezpieczenia?

To zależy od tego, jak często wysyłasz towary. Jeśli wysyłasz kilka ładunków rocznie, możesz po prostu wykupić je w tym samym czasie, co przesyłkę.

Jeśli wysyłasz regularnie (np. więcej niż 5 przesyłek rocznie), prawdopodobnie korzystna będzie polisa roczna obejmującej wszystkie przesyłki po obniżonej stawce.

Pobierz infografikę


Może zainteresować Cię również


Chcesz przeczytać więcej historii związanych ze spedycją?


Co miesiąc otrzymuj na swoją skrzynkę odbiorczą najnowsze informacje na temat spedycji lotniczej, morskiej i kolejowej, a także regularne zaproszenia na nasze webinaria.